Los séniores de la UNED-A Coruña

lunes, 25 de abril de 2016

martes, 19 de abril de 2016

110 Alumnos del Programa Sénior UNED A Coruña, se reúnen para celebrar el Día del Libro




"A UNED Sénior da Galicia Rural celebra por primeria vez o “Día do Libro”. Será mañá día 20 de abril de 2016, en Guitiriz.

Para a inmensa maioría do alumnado da UNED Sénior da Galicia Rural, o libro é un gran descoñecido. En idade infantil non tivo moitas oportunidades de disfrutar del, e ó longo da vida adicouse a outros menesteres.

Pero como para aprender nunca é tarde, agora disfruta aprendendo coa vista e co oído a través das viaxes culturais e das sabias explicacións dos nosos benqueridos profesores.

Todos desexaríamos saber máis do que sabemos, pero poñerse a estudiar é outro cantar.

Lendo, dialógase cos sabios, pero ter que estudiar ten o seu prezo; por algo os estudiantes sudan para sacar boas calificacións.

Á nosa idade son moi poucas a persoas que se poñen a estudiar en serio. Nós non pertencemos a ese colectivo. Nós aprendemos doutra maneira menos comprometida e máis divertida sen que ninguén nos pida contas a remate de curso. 
Hoxe en día podemos ler libros nese apartiño pequeno que chamamos móbil. Tamén en tabletas e en ordenadores.

O libro segue sendo una ferramenta moi mportante. Hai libros de tódalas materias: xeografía, literatura, medicina... de todo.

Todos teñen moitísima importancia, pero non todos son mundialmente coñecidos.

Aínda que nós non somos persoas moi ilustradas nas letras, o que si temos é a carreira da vida e damos pé para que outros escriban o que nós vivimos e tamén llelo agradecemos.

Agadecémoslles que se lembren de nós porque os labregos aínda que non saibamos moito de letras, somos os que sacamos a fame do mundo".



Extracto de un escrito de la alumna sénior Merceces Cachaza,
con motivo de la celebración del Día del Libro.







Celebración del Día del Libro

Fecha: 20 de abril de 2016
Lugar: Guitiriz
Programa: Actuaciones y lecturas dedicadas al poeta y escritor, Manuel María










jueves, 14 de abril de 2016

"La vida de antes" por César Gómez Bermúdez


Mi vida

"Nací en Momán, en el año mil novecientos treinta y cinco, un treinta de marzo. Me crié en la misma parroquia de Momán hasta los veintidós años. A partir de ese momento me marché al ejército, donde permanecí dieciocho meses de mi vida. A continuación, marché a Bilbao y allí trabajé durante años. 
Ya en el año dos mil tres, regresé a mi parroquia.

De mi estancia en el ejército tengo buenos recuerdos. Volvería otra vez, si el tiempo retrocediese. Y de mi estancia en Bilbao también. Trabajé en la construcción, y allí me formé como albañil. Lo viví como una etapa positiva.

Infancia y juegos

Recuerdo mi primer día de escuela, cómo era la ropa que llevaba; tejida y confeccionada por mi madre. El calzado era de madera, los calcetines de lana, también hechos en casa. Apenas teníamos juegos; correr unos detrás de otros era el juego más común. No había dinero para juguetes. Los que hacíamos nosotros mismos: tirachinas de agua, molinos de viento, jeringas, tiratacos, etc".





Alumno UNED sénior A Coruña: César Gómez Bermúdez

miércoles, 13 de abril de 2016

Recordando a Manuel María



El grupo sénior UNED A Coruña frente a la Casa Museo del escritor
Ayer martes, el alumnado de la UNED Sénior A Coruña, se trasladó a la Casa Museo del poeta Manuel María en Terra Chá, en compañía del profesor de Historia de Galicia, Felipe Senén López, amigo personal y compadre de María.

Pudieron admirar, en la zona, el campo de Santa Isabel, un reducto cuajado de carballos; una piedra en honor al escritor, junto a un castaño y una capilla con ese nombre. Todo en las proximidades río Miño, uno de sus lugares preferidos.
En el cementerio donde descansan sus restos

Parada en el cementerio donde descansan los restos de Manuel María, y que el poeta llamaba "corral dos mortos", antes de llegar a la Casa Museo de Hortas, lugar de origen de Pastora, su madre.

Ya dentro del recinto, los séniores recorrieron las dependencias de la casa; la biblioteca, construida por él durante más de cincuenta años y las obras de arte. Mención especial descubrir la faceta de pintor de Felipe Senén, que pudieron atestiguar gracias a los dos cuadros a pie de cama del escritor.


Detalles de las dependencias de la Casa Museo de Manuel María

María fue polifacético. Su vasta obra firma más de cien libros como escritor, cincuenta y dos de poemas,  guiones de teatro, narrativa, ensayos, artículos de prensa. Fue un auténtico activista cultural.

Imagen del grupo en los alrededores de la Casa Museo de Manuel María






martes, 12 de abril de 2016

"La vida de antes" por Manuel Carballo Martínez







Viajar en tren

"Me marché de mi aldea de Piñeiro el veintiséis de enero de mil novecientos sesenta y siete. Me subí a un tren en Lugo a la una y veinte con destino Irún. Era un tren de vapor con asientos de madera que hacía mucho ruído y marchaba muy lento.  Mi mujer estuvo incómoda durante el viaje.

Llegamos a Irún y nos metimos en el tren francés destino a Ginebra. Era otro tren, otro mundo. Vimos mucho terreno donde el protagonista era el color amarillo. Pensaba yo que plantaban nabos, y una pasajera que estaba sentada a mi lado me dijo "no son nabos, son girasoles".

Al llegar a Ginebra, montamos en el tren que iba a Basilea. Era mucho mejor que el de Francia. Cuando llegamos a nuestro destino, Basilea, me extrañó enormemente no ver maleteros y limpiabotas."


Alumno sénior Manuel Carballo Martínez


lunes, 11 de abril de 2016

"La vida de antes" por Florentino Veres Carballeira




 El teléfono

"Una cosa tan normal como es el teléfono, antes no lo era tanto. 
En los años sesenta, cuando yo tenía 5 ó 6 años, se instaló el primer teléfono público en Momán. Recuerdo que era necesario girar una manivela durante unos minutos, al otro lado hablaba una telefonista de Xermade. Nos preguntaba con quién queríamos hablar y despúes de espera 15 ó 20 minutos, conectaba con el teléfono solicitado, que casi siempre era público o una casa comercial.
Teléfonos particulares había muy pocos".

Alumno sénior UNED A Coruña: Florentino Veres Carballeira


viernes, 8 de abril de 2016

Clases de Medicina en Momán



Ayer jueves Marcelino Mosquera, médico especializado en Geriatría en ejercicio y profesor de Medicina en el Programa Sénior de la UNED A Coruña, explicaba a alumnos en las aulas de Momán, maniobras de recuperación pulmonar, así como posiciones de seguridad, en pancientes en estado no consciente. 



Alumnos sénior durante la clase de Medicina



Durante la clase de Medicina






miércoles, 6 de abril de 2016

El periódico El Progreso, se hace eco de las crónicas de vida de los alumnos sénior UNED A Coruña



Ayer martes el diario El Progreso, en su especial "A Chaira", se hizo eco de la sección "La vida de antes", publicada desde esta modesta bitácora. Detrás del titular "Memoria colectiva de historias cotidianas", los recuerdos de infancia y juventud de nuestros séniores de la UNED A Coruña, trancienden extramuros, y cobran, si cabe, más vida.





Fuente: Diario el Progreso

Fuente: Diario el Progreso

Fuente: Diario el Progreso




martes, 5 de abril de 2016

"La vida de antes" por Carmen Gómez Pernas





Nacemento

Eu acórdome cando naceron os dous irmáns. Veu unha veciña a axudar a miña nai, era a parteira. Colleu os críos e non sei ben se os lavou. Envolveunos nun trapo e púxollos ó seu lado.

A continuación, cociñou as sopas de pan con manteiga.

Ós nenos que éramos máis maiores, saíamos fora, non podíamos estar alí, pero mirábamos por donde podíamos.

Lémbrome cando bautizamos a nena máis nova. Choraba moito e o cura, doulle chocolate; un chocolate moi negro e oscuro. A mín levábame a vida, "se mo dera a mín" -pensaba- comía nel máis axiña.
 Traballo no campo
Empecei na escola con sete anos, máis ou menos, alá por un mes de novembro. Antes había que sementar o trigo e o centeo; xuntar material para estrar as cortes no inverno; apañar feixes de toxos para facer lume na leira para quentar o forno e facer o pan; e había que esperar a que a nosa nai fixeira as media de lá e os zoqueiros tiveran listos os zocos.

Iba co meu avó a "lindar" as vacas, con nove anos. Logo morreu, entón íbamos os meus irmáns e máis eu, pero sempre un de cada vez. Estábamos sós. Cando chegaba os meses de marzo e abril, había que empezar a quedar polas tardes; chamar as vacas para labrar as terras; lindar as vacas no monte ou deixalas pola corda nalgún campeiro.

Cando chegábamos sa escola, o primeiro que tíñamos que facer era mudar a roupa, para non manchala. Quitar as zocas para que estiveran sempre limpas. 

Feito iso, voltába o traballo. Darlle a "encaldada" ás vacas na corte; cocer os nabos e as patacas para os porcos; carretar a agua do río con un pao longo e nos extremos, dous caldeiros cheos de auga no hombro...así tres ou catro viaxes, según fixera falta para cociñar. Para beber íbamos á fonte, que estaba máis lonxe, aínda.

Se había que quedar na casa, sempre nos tocaba as cativas. Miña nai dicía que os homes "tiñan que saber máis para ir á mili". As mulleres, éralles de máis proveito aprender a coser.

Traballar na costura
Recordo os tempos de cando fun coser. Iba a andando desde Xermade. Facíamos desde sábanas, abrigos, roupa interior, etc. Comíamos en durmíamos nas casas nas que cosíamos. Estaba na miña casa o fin de semana, nada máis.

Cavar ó monte
Recordo cando meu pai viña cun grupo de cavadores, para cavar no monte. Sementar o fruto. Cando viñan, había que levarlles comida á roza. Sempre se compraba un queixo grande "de Castilla" para eles, e se ó final sobraba, era para nós.


Alumna sénior: Carmen Gómez Pernas









lunes, 4 de abril de 2016

"La vida de antes", por Oliva


"Vou contar un pouco do que me acordo de cómo era a vida aquí, antes.
Ir ós médicos
Agora hai un centro de saúde no concello, pero antes non había nada. Como moito na maioría das casas había unha ou dúas inxeccións de penincilina ou unhas pastillas das que do nome non me lembro, pero que se coñecían como "pastillas da neumonía". Ías a botica de Yllade, nas Pontes, ou á de Couceiro en Betanzos, e pedías esas pastillas.
Cando unha persoa estaba moi enferma, poñían unha inxección ou máis. Se tiñan catarro ou gripe fervían leite con ovo e manteca de porco; e miña nai, cando tíñamos febre, untábanos o corpo con ovo e espolvoreábanos con fariña de centeo, e envolvíanos nunha saba para estar na cama, ata que pasara a febre.

Para poñer unha inxección, por exemplo, había persoas que o facían como hoxe un enfermeiro. Eu tiven pleura no pulmón, con parálise, e tiven que pincharme durante nove meses seguidos, e os que facían eran tan bos coma os enfermeiros de hoxe.

Cómo facía unha muller cando estaba para dar a luz? Na maioría das veces pasaba na cociña ou no cuarto. Xuntánbanse veciñas e facían o que podían. Eu, por exemplo, parín na cociña, acompañada da miña nai e da miña sogra, xunto con veciñas. Despois de parir tiven que permanecer durante oito días na cama, sen levantar, a caldos de galiña. Tiña moita sede, pero non me daban auga porque dicían, "era mala". Non facía máis que soñar con ríos.

Como non había médicos coma agora, cando nos cortábanos ou nos lastimábanos moito, ían á arnica -que había por todos lados e hoxe nada de nada-, para cocela. Logo se lavaban as feridas con ese agua, para que curasen máis rápido e para que non se infectaran. Se a ferida sangraba moito, botábase barro.

O médico que había era para todo. O concello tiña unha moto e ía polas estradas -se as había- cando o chamaban para atender algún enfermo. Onde non había estrada, había que ir buscalo nun cabalo. Se había que quitar un enfermo, tiña que facerse nunha camiña ata onde houbera estrada.
Un irmán meu que se operou de apendicite, ós nove días da intervención déronlle a alta  e tiña que vir andando dende o deixou o coche: oito ou nove quilómetros, pero no medio do camiño parou, sentouse e dixo que non podía andar máis e houbo que ir buscar un tractor para poder levalo a casa.

Cando os nenos pequenos choraban moito e non tiñan febre, dicíase que era das lombrigas, entón pisaban follas de menta con leite e dábanllo a beber para matalas. Se tiñas catarro, poníanche nas espalda, polos lados e na columna, no peito e na planta dos pés, sebo sen sal, que é a graxa das ovellas, con papel de estraza por riba.

Para moitas enfermidades da pel, había bendicións e tamén para as queimaduras e as belidas.

O liño
O liño daba moito traballo. Había que sementalo no mes de abril ou maio. Despois de nacido había que arrincar as malas herbas, o que lle chaman mondalo, e despois organizalo en lotes pequenos para logo metelo na auga nove días. Unha vez pasados, quitábase e extendíase nun campeiro a secar, e axiña que estaba ben seco, recollíase. Despois do inverno as mulleres preparábano, poñíano en presas pequenas e mazotábano. O día que cocían o pan, cando quitaban o pan don forno e aínda estaba quente, metían o liño para que se quentara e seguir mazotando e logo tascalo. Así varios días máis.

Despois de tascado, o liño restrelábase para poñelo la roca, e poder fialo. Logo colocábase en meas para cocelo e branqueara. Había que cocelo con cinza do lume para que branqueara o máis posible menturándolle xabón de lavar a roupa. Logo estaba ó clareo, extendíanse as meas para que os sol as branqueara todavía máis. Cando xa estaba lavado e branqueado, secábase e reconllíanse as meas co propósito de debanalo e logo tecelo".

Oliva, alumna sénior UNED A Coruña




sábado, 2 de abril de 2016

"La vida de antes" por Nieves Filgueiras



Dixéronme que nacera ó pé da lareira, nun brazado de palla. Alimentábame co leite das vacas. Fun unha nena sa. Xa cando tiven 15 anos, fun plantar pinos no monte, por 10 pesetas ao día porque era menor de idade. Tiña que plantar tanto coma os maiores, pero gañaba menos.

Aprendín as catro regras principais e algo de doutrina. 

Despois pasei a traballar na labranza. Coas vacas. Traballando duro na terra; cargando carros de esterco; botando pasto; apañando toxo cun fuiciño no monte. 
Pasei de todo...menos fame.

Hoxe teño 72 anos. Desde que estoy matriculada na universidade sénior aprendo moito o que me fai disfrutar. E estou na miña terra.

Gústame xogar ás cartas.


Alumna sénior: Nieves Filgueiras